Pamiętamy…
W ubiegły piątek, 20 września 2024r.,uczestniczyliśmy w uroczystości upamiętniającej zamordowanych policjantów chodzieskich, którą przygotowaliśmy wspólnie z Komendą Powiatową Policji w Chodzieży i Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 koło w Chodzieży.
Wspominaliśmy tragiczny los policjantów z Chodzieży. W nocy z 30 na 31 sierpnia 1939 roku władze polskie internowały aktywistów narodowości niemieckiej z trzech powiatów przygranicznych – chodzieskiego, czarnkowskiego i obornickiego. W sumie zatrzymano 672 osoby, które przetransportowano do Gniezna. Podczas ewakuacji w kolumnie pieszej do miejsca docelowego jakim była Bereza Kartuzka – w dniach od 4 do 10 września zginęło 26 Niemców, głównie za sprawą działania niemieckiego lotnictwa i Wermachtu. Konwój internowanych ze względu na działania wojenne i dotarcie Niemców pod Warszawę został rozwiązany w Morach niedaleko Warszawy.
Część Niemców złożyła skargi na policjantów. Zarzucono im, iż rzekomo dopuścili się przestępstw wobec konwojowanych osób. Gestapo ustaliło personalia wszystkich policjantów konwojentów, także rezerwistów zmobilizowanych w sierpniu 1939 roku do służby w policji. Osoby te w liczbie 28 aresztowano na początku stycznia 1940 roku i po przeprowadzonym śledztwie wytoczono proces przed hitlerowskim sądem specjalnym w Poznaniu. Dowodami w sprawie były fałszywe oskarżenia kilku konwojowanych. Policjanci chodziescy osadzeni w Forcie VII w Poznaniu byli głodzeni, torturowani, poniżani, znęcano się nad nimi psychicznie i fizycznie. Niemiecki Sąd Specjalny 4 września 1941 roku skazał 18 policjantów na 100 krotną karę śmierci przez zgilotynowanie w więzieniu przy ul. Młyńskiej w Poznaniu. Proces trwał zaledwie jeden dzień, skazani nie mieli prawa do rewizji od wyroku. Charakterystyczne było to, że spośród 28 oskarżonych skazano na śmierć wszystkich policjantów zawodowych i Powstańców Wielkopolskich. Wydany wyrok był manifestem nienawiści wobec Polaków. Po ogłoszeniu wyroku policjantów w białych koszulach z zawieszonymi na piersiach blaszanymi tablicami z numerami skazańców, przywieziono do Chodzieży. Obwożeni byli w wozach drabiniastych po mieście i po innych okolicznych miejscowościach. Karę śmierci wykonano 17 i 18 września 1941 roku. Ciał nie wydano rodzinom.
W uroczystości uczestniczyły klasy 2 TEL i 2f. Obsługą nagłośnienia i relacji fotograficznej zajął się pan Przemysław Ostański.
Marek Fifer
